Malazgirt Savaşı’nın Nedenleri

1- Türklerin Anadolu’yu kendilerine yurt edinmek istemeleri

2- Selçukluların göçebe Oğuzları Anadolu’ya sevketme düşüncesi

3- Romen Diyojen’in Türkleri Anadolu’dan çıkarmayı daha sonra da İslam ülkelerini ele geçirmeyi hedeflemesi

4- Tuğrul Bey ile başlayan  Anadolu’ya sürekli yapılan akınlar  ve bunun devlet politikası haline getirilmesi

5- Bizans’ın Pasinler savaşın intikamını almak istemesi

6- Türkmen baskıları

Savaşın başlaması ve savaş süreci:

Bizans İmparatoru Diogenes(Romen Diyojen), Türklere son  bir darbe vurmak isitiyordui Bu sebeple 200 bin kişilik büyük bir ordu hazırladı. Bu ordu da Ermeni, Gürcü ve ücretli Frank, Norman, Rus kıtalarının yanısıra, Türk soyundan Uz ve Peçenek kuvvetleri de bulunmaktaydı Nihayet Bizans ordusu Doğu’ya doğru sefere çıktı

Alpaslan 1070 yılında Kafkasya üzerinden Anadolu’ya girerek Malazgirt ve Erciş kalelerini aldıBu sırada Alp Arslan, Fatımîler’e karşı Mısır (Suriye) seferine çıkmıştı Henüz Halep kuşatmasında bulunuyordu Bizans ordusunun ilerleyişini duyunca süratle geri dönmeye karar verdi Yaşlı ve yorgun askerlerini bırakarak emrindeki dinç kuvvetlerle Ahlat’a geldi Birkaç kez barış teklif ettiyse de bunu Alparslan’ın korkusuna yorumlayan Romanos Diogenes, barışı reddetti Artık savaş kaçınılmazdı

Devrin kaynaklarına göre Bizans’ın 200 binlik ordusuna karşı, Selçuklu kuvvetleri 50 bin kadardı Bizans ordusundaki Peçenek ve Uz askerleri, karşılandakinin Türk olduğunu görünce Selçuklu tarafına geçmişlerdi İki ordu Malazgirt Ovası’nda mevzilendiİslâm ülkelerinin her köşesinde, Alp Arslan’ın zafer kazanması için hutbe okunuyor, dua ediliyordu Nihayet Alp Arslan, ordusu ile cuma namazını kıldıktan sonra, askerini oldukça etkileyen, coşkulu bir konuşma yaptı; şehit düşerse üstündeki beyaz elbisenin kefeni olduğunu, onunla gömülmesini vasiyet etti Sonra eski Türk geleneğine uyarak atının kuyruğunu bağladı ve ordusunun başına geçti (26 Ağustos 1071)

Alparslan sayıca çok üstün olan Bizans kuvvetlerine karşı Türk savaş taktiği olan “Turan Taktiği”ni başarıyla uyguladıAskerlerin bir kısmı savaş alanının iki yanındaki tepelerde pusuya yattı Diğer kuvvetler düşmana saldırdı ve kaçar gibi yaparak  geri çekildiler (sahte ric’at) Türklerin bozguna uğradığını zanneden Bizans kuvvetleri disiplinsiz bir şekilde Selçuklu kuvvetlerini takibe başladı ve merkezden epey ayrıldılar Pusuya doğru çekilen Bizans ordusu, bu tuzağı geç fark etti Geri çekilmeye çalıştıkları sırada Ermeniler ve yedek kuvvetler savaş alanından kaçtılar Tam anlamıyla çembere alınan Bizans ordusu, akşama kadar süren Türk hücumlarıyla yok edildi İmparator yaralı olarak ele geçirildi (26 Ağustos 1071)

Alparslan, imparatorun umduğunun aksine, ona çok iyi muamele etti; saygı gösterdi Aralarında yapılan anlaşmaya göre, imparator kurtuluş akçesi (fidye) karşılığında serbest bırakılacaktı Ayrıca Bizans’ın elindeki bütün Müslüman esirler salıverilecek ve Selçuklular’a yıllık vergi ödenecekti Ancak Türk askerlerinin eşliğinde memleketine gönderilen Romanos Diogenes tahtından indirildi Gözlerine mil çekilerek hapse atıldı Yerine geçenler bu anlaşmayı tanımadılar Bunun üzerine Türk komutanlara Anadolu’nun fethinin tamamlanması emri verildi

Malazgirt Zaferinin Önemi Ve Sonuçları:

1)Bizans İmparatoru Romen Diyojen komutasındaki ordu savaşı kaybetti

2)Savaşta, Bizans ordusunda paralı askerlik yapan Oğuz ve Peçeneklerin yardıkları da belirleyici rol oynadı

3)Anadolu’nun kapıları Türklere açıldı

4)Türkler fazla bir direnişle karşılaşmadan Marmara kıyılarına kadar ilerlediler

5)Bugünkü Türkiye’nin temelleri atıldı

6)Anadolu’da gücü kaybolan Bizans, Balkanlara çekildi

7)Abbasi ve İslam dünyası üzerindeki Bizans baskıları kayboldu

8)Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ilk Türk beylikleri kuruldu

Not: Alparslan, Anadolu’yu komutanlarına ikta olarak verdi Bu olay, Anadolu’da beyliklerin kurulmasına neden oldu

9)Bizansla Selçuklular arasında bir antlaşma yapıldı Buna göre Bizans; Selçuklulara vergi ödeyecekti Fakat Romen Diyojen tahttan indirilince bu antlaşma uygulanamadı

Not: Bizans ilk defa Büyük Selçuklular’a vergi ödemeyi kabul etti

Malazgirt Zaferinin Kazanılmasından Sonra Bizans’ın Durumu

Roma İmparatorluğu’nun 395 yılında parçalanmasından sonra başkenti İstanbul olan Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) kurulmuştu

Bizans bin yılı aşan siyasî varlığı süresince Avrupa’dan, İslâm dünyasından ve Kafkaslardan çeşitli saldırılara maruz kalarak zor durumlara düşmüştü İslâm orduları karşısında gerileyen Bizans, Kuzey Afrika’daki topraklarının tamamını kaybetmişti

XI yüzyıla gelindiğinde ise Ön Asya’da Güneydoğu Toroslara kadar gerilemişti Ortaya çıkan iktidar kavgaları devleti zayıflatmış durumdaydı Halk, ağır vergiler ve tekfur denilen valilerin baskısı altındaydı Yüzyıllarca süren savaşların etkisiyle Anadolu’nun nüfusu da azalmıştı Anadolu’da bulunan Bizans askerleri aç, parasız ve disiplinsiz bir durumdaydı Bizans bu olumsuz gelişmelere rağmen varlığını sürdürmeye çalışmış ve her defasında durumunu düzeltmeyi başarmıştı

XI yüzyıl ortalarında Bizans, doğudan gelen Selçuklu Türklerinin akınları ile karşı karşıya kaldı Türklerin akınları karşısında pek fazla bir direniş gösteremeyen Bizans, Malazgirt Savaşı sonunda yeni bir döneme girdi Bu savaş ile gücünü önemli ölçüde kaybederek Türklerin Anadolu’yu fethetmelerini engelleyemedi Devletin otoritesi zayıfladı Sadece doğuda değil Balkanlarda da büyük bir çöküntü yaşadı Çok zor duruma düşen Bizans İmparatorluğu, Roma’da oturan papadan yardım istemek zorunda kaldıBizans’ın bu yardım isteği, ileride göreceğimiz Haçlı seferlerinin sebeplerinden biridir

Malazgirt Meydan Muharebesi’nden sonra yapılan fetihlerle Anadolu’ya yerleşmeye başlayan Selçuklular, dört yıl gibi kısa bir süre sonunda Marmara denizine kadar ulaştılar Bizans, Türklerin Anadolu’daki bu hızlı ilerleyişine engel olamadı