1.Türklerin Kurdukları Zararlı Cemiyetler

Sulh ve Selamet-i Osmaniye Cemiyeti:Kurtuluşun padişah ve halifenin buyruklarına uymakla gerçekleşeceğine inanan kişilerin kurduğu cemiyettir.Merkezi İstanbul'dur.

Hürriyet ve İtilaf Cemiyeti:II. Meşrutiyet döneminin önemli siyasi kuruluşudur. İttihat ve Terakki Partisi’nin iktidarını yıkmak için mücadele etmiştir. Mondros Ateşkesinden sonra İtilaf Devletleri ile işbirliği yaparak Anadolu hareketine karşı çıkmıştır.

İngiliz Muhipleri Cemiyeti:Kurtuluşun İngiliz mandasına girmekle olacağını düşünenlerin kurduğu cemiyettir. Anadolu’da ayaklanmalar çıkararak ulusal direnci engellemek istemiştir. Osmanlı devlet adamları ve padişah da derneğin üyeleri arasındaydı. Bu nedenle diğer cemiyetlere göre daha fazla yaptırım gücüne sahiptir.

Teali-İslam Cemiyeti:Merkezi İstanbul’dadır. Medrese öğrencileri ve öğretmenleri tarafından kuruldu.

Osmanlı Devleti’nin içine düştüğü bunalımdan kurtulması için dine yönelmeli, halifenin buyruklarına uyulmalı,   şeriat ve halifelik makamlarının güçlendirilmesi gerektiğini savundular.

Kürt-Teali Cemiyeti:Wilson ilkelerine göre İngiliz desteği ile bağımsız bir Kürdistan kurmayı amaçlıyordu.

Wilson İlkeleri Cemiyeti:İstanbul’da bulunan bazı aydınlar, vatanın kurtuluşu için Amerikan mandasını savunmuşlardır.

Milli Varlığa Düşman Cemiyetlerin Genel Özellikleri

• Saltanat ve Hilafetçi bir düşünceye sahip olmaları.
• Milliyetçiliğe karşı ümmetçi bir anlayışta olmaları.
• Ülkemizde çıkarları olan büyük devletler tarafından kurulmuş veya yönlendirilmiş olmaları
• Manda ve himayeye taraftar olmaları.
• Milli birlik ve bütünlüğü bozmaya yönelik olmaları.
• Osmanlı Hanedanını yaşatma ve devam ettirme gayretinde olmaları.

2. Azınlıklar Tarafından Kurulan Zararlı Cemiyetler

Mavri Mira  Cemiyeti:Merkezi İstanbul’dur. Rum Patrikhanesi tarafından kuruldu. Yunan Kızılhacı, Resmi Göçmenler Komisyonu, Yunan Rum okullarındaki izcilik kurumları Mavri Mira’nın emri altında bulunuyordu. Bizans İmparatorluğu’nu yeniden canlandırmayı amaçlıyordu.

Rum Pontus Cemiyeti:Merkezi Samsun’dur. Doğu Karadeniz’de eskisi gibi Rum Pontus Devleti’ni kurmayı amaçlıyordu. Faaliyetlerine en geç son veren azınlık cemiyetidir.

Etnik-i Eterya Cemiyeti:Yunanlıların milli cemiyetidir. 18. yy’da kuruldu. Trabzon ve çevresinde bağımsız bir Pontus Rum Devleti kurmayı amaçlıyordu. Türkleri en uzun süre uğraştıran azınlık cemiyetidir.

Kardos Cemiyeti:Rumlar tarafından kurulan cemiyetin görünüşteki amacı Rum göçmenlerine yardımcı olmak. Etnik-i Eterya’nın bir kolu olarak faaliyet göstermiştir. Doğu Karadeniz’e göçmen adı altında silahlı Pontus çeteleri gön­dermiştir.

Ermeni Taşnak-Hınçak Cemiyetleri:1836’da İsviçre’de kuruldu. Daha sonra merkezini Londra’ya taşıdı. Ermeni patriği öncülüğünde mücadele veren bu cemiyetin amacı; Doğu Anadolu’da bağımsız bir Ermeni Devleti kurmaktı.

Alyans İsralit ve Makabi Cemiyeti:Yahudiler tarafından kurulan bu cemiyetin amacı orta doğuda bağımsız bir Yahudi devleti kurmaktır.

NOT:Azınlıkların kurduğu bu cemiyetleri İtilaf Devletleri desteklemiştir. Kuruluş amaçları İtilaf Devletlerinin Anadolu’yu işgalini kolaylaştırmaktı. Genel amacı bağımsız devlet kurmaktı.