Selanik, Manastır, İstanbul ve Sofya; Mustafa Kemal’in kişiliğinin oluştuğu, düşünce sisteminin oturduğu ve yaşamının büyük bölümünü geçirdiği, onun hayatındaki dört önemli şehirdir.

SELANİK

Mustafa Kemal'in doğduğu ve ilkokul ile ortaokul yıllarının geçtiği Selanik siyasi, ekonomik ve kültürel açıdan çevre ül­kelerden çok fazla etkilenen bir bölge idi. Bü­yük devletlerin yayılma ve nüfuz alanlarının en çok etkilediği Selanik şehri aynı zamanda Balkan milletlerinin Osmanlı'ya karşı ayak­lanmalarına da merkezlik yapmıştır.

Mustafa Kemal 1907 askeri görevle geldiği Selanik’te burada faaliyet halinde bulunana İttihat ve Terakki Cemiyetine katıldı. İttihat ve Terakki Cemiyetinin çalışmaları sonucunda II.Meşrutiyet ilan edildi.(1908) Bir müddet sonra Mustafa Kemal ordunun siyasetten ayrılması gerektiğini düşündüğünden ve İttihat ve Terakki ile olan fikir uyuşmazlıkları sebebiyle cemiyetten ayrıldı.

Bu güzel şehir Mustafa Kemal’in yenilikçi olması,farklı yaşam tarzlarını öğrenmesi,kendini geliştirmesi ve değişik kültürleri tanımasında etkili olmuştur.

MANASTIR

Bugün Bitola adıyla bilinen Manastır Mustafa Kemal'in fikir hayatının oluşma­sında büyük etkiye sahiptir.

Mustafa Kemal Askeri idadide öğrenim görmek üzere geldiği Manastır’da vatan ve hürriyet şairi Namık Kemal,Türkçülüğü savunan Mehmet Emin Yurdakul ile tanıştı.

Mustafa Kemal’in tarih bilincinin gelişmesinde öğretmeni Mehmet Tevfik Bey’in rolü büyüktür.

Burada bazı Fransız düşünürlerinin eserleriyle tanıştı.

1897 Türk-Yunan Savaşı-savaşta başarılı olunmasına rağmen barış masasında istenilenin alınamaması-Mustafa Kemal’i derinden etkiledi.

Mustafa Kemal ATATÜRK manastır’da tarihe ilgi duymuş. Milliyetçilik ve Vatanseverlik duyguları pekişmiştir.Fikri altyapısı burada oluşmuş ülke sorunlarına ilgi duymuştur.

İSTANBUL

Mustafa Kemal’in başkente ilk gelişi eğitim amaçlıdır.Daha sonraki yıllarda görevi gereği burada ikamet etmiştir. Mustafa Kemal, İstanbul devletin başkenti olduğu için devletin içinde meydana gelen her türlü gelişmeyi,ayrıca Avrupa'daki gelişmeleri de yakından takip edebilmiştir.

İstanbul o dönemlerde Osmanlı’nın başkentiydi ve sosyal ekonomik ve siyasi açıdan önemli bir yere sahipti.

Harp okulu ve akademisinde arkadaşlarıyla birlikte gazeteler çıkarmış konferanslar düzenlemişlerdir.

Burada okuduğu eserler sayesinde akıl ve bilimi esas alan gerçekçi bir fikir yapısı ortaya çıktı.

Arkadaşlarıyla dergi ve gazete çıkartıp konferanslara katılması LİDERLİK özelliklerinin geliştiğini gösterir

SOFYA

Mustafa Kemal, 27 Ekim 1913'te Sofya As­keri Ateşeliği'ne atanmıştır. Bir yıldan fazla süren bu görevi sırasında Atatürk, Balkan­ların ekonomik, politik ve sosyal ortamında bütün azınlıkları, dış güçleri, bunların emellerini ve çeşitli dinleri tanımış; bu büyük karışıklık ortamında kendini yetiştirmişti.

Mustafa Kemal ASKERİ ATEŞE olarak görevlendirildiği bu şehirde ilk kez Avrupa şehirlerindeki toplum hayatının inceliklerini öğrenme fırsatı buldu.

Buradaki diplomatlarla bol bol sohbet etti fikir hayatı gelişti.Özellikle buradaki Türklerin yaşadığı yerleri ziyaret etti.Burada düzenlenen bir baloya Yeniçeri kıyafeti ile katıldı.

Düzenlenen baloya Yeniçeri kıyafetiyle katılması Mustafa Kemal’in tarih ve kültürüne olan bağlılığını gösterir.