1.Meşrutiyet (1876-1878)

Tanzimat Döneminde Avrupa’ya öğrenciler gönderilmişti.Bu öğrenciler görmüş, tanımış ve bunlardan etkilenerek Osmanlının kurtuluşunu Meşrutiyette görmüştür.Kırım Savaşı’ndan sonra Avrupa Rusya’nın Osmanlı üzerindeki emellerine set çekmişti.Fakat 1870’te Almanya’nın birliğini tamamlayıp İngiltere’ye rakip olması, İngiltere’nin Osmanlıyı desteklemekten vazgeçmesine neden oldu.İngiltere, Almanya ile Rusya’nın  kendisine karşı birlik olması endişesiyle Rusya’yı Osmanlıya karşı emellerinde serbest bıraktı.Rusya bütün Balkan Devletleri’ni Panslavizm politikası ile kışkırttı.Girit dâhil her yerde isyan çıktı.Bu durum Avrupa’yı da endişelendirdi.Meseleyi çözmek için konferanslar düzenlediler ama Osmanlı buralarda alınan karaları kabul etmedi.Sonuçta İstanbul’da Tersane –İstanbul Konferansı’nı toplamaya karar verdiler.  Osmanlı ise eğer buranın halkının yönetime ortak ederse yani meşrutiyeti ilan ederse isyanların biteceğine inanıyordu.Meşrutiyetin ilanına Sultan Abdülaziz yanaşmıyordu.Mithat Paşa, Namık Kemal, Serasker Hüseyin Avni Paşa Abdülaziz’i tahtan indirip bu sorunu çözdüler.V.Murat’ı padişah yaptılar ama o da dengesiz çıkınca ll.Abdülhamit’le meşrutiyeti ilan etme şartıyla anlaşarak onu padişah yapıtlar.Tam Tersane Konferansı toplandığı gün 23 Aralık 1876’da meşrutiyet ilan edildi.

Meşrutiyetin ilan edilme nedenleri:
1-Azınlık isyanlarını önlemek
2-Osmanlıyı dağılıp parçalanmaktan korumak
3-Avrupa’ya yakın bir siyaset izlemek
4-Avrupa’ nın iç işlerimize karışmasını önlemek
5-Jön Türklerin Balkanlardaki isyanların çözümünü meşrutiyette görmeleri
6-Jön Türklerin Osmanlının çöküşünün bitmesini meşrutiyette görmeleri 
7-İstanbul-Tersane Konferansı’ nı engellenmek istenmesi

Mithat Paşa bir komisyon kurdu ve Belçika ve Prusya anayasalarından yararlanarak 119 maddelik Kanun-i Esasi hazırlandı.  

Meşrutiyet yönetimiyle;
1-Din, kişi, basın, öğrenim, öğretim, mülkiyet özgürlüğü, konut dokunulmazlığı, yasal eşitlik, dilekçe hakkı vb. haklar anayasanın garantisine alındı.
2-Yürütme organın başı padişah olmak kaydı ile heyeti vekiliye kuruldu.
3-Yasama için halkın seçtiği mebusan meclisi bunun yanında padişahın seçtiği ayan meclisi görev yapacak
4-Kanun teklifinde sadece hükümet bulunabilecek
5-Hükümet meclise değil padişaha sorumlu olacak
6-Padişahın kanunları veto yetkisi olacak
7-Kanunlar şeriata aykırı olmayacak
8-Padişahın meclisi açma kapama yetkisi olacak
9-Polis soruşturmasından sonra padişahın sürgün yetkisi devam edecek

Böylece;
1-Bu tarihimizin ilk anayasası oldu.
2-Halk ilk defa padişahla yönetime ortak oldu.
3-Halk ilk defa seçme seçilme ve temsil hakkını kullandı.
4-Her şeyin üstünde kanun (hukuk) anlayışı geldi.
5-Bu anayasa 1877-1878 Osmanlı Rus Harbi bahane edilerek askıya alındı.