KİM NEREDE ÇALIŞIYOR?

Dünya üzerinde yaşayan nüfusun bir kıs­mı tarım, bir kısmı sanayi, bir kısmı da hizmet sektöründe çalışmaktadır. Bu sektörler içinde de­ğişik meslek dalları yer almaktadır.

Tarım sektöründe çalışan nüfusun yoğun olduğu ülkeler fazla gelişme gösterememiştir. Hizmet ve sanayi sektöründe çalışan nüfusun faz­la olduğu ülkeler ise oldukça gelişmiş ülkelerdir.

Malavi, Bolivya, Arnavutluk, Bangla­deş ve Jamaika gibi ülkelerde tarım alanında ça­lışan nüfusun oranı yüksek iken ABD, Japonya, İngiltere, Norveç, Güney Afrika gibi ülkeler hiz­met ve sanayi sektörü alanında gelişme göstermiş­tir. Tarım sektörüne ağırlık veren ülkelerin geliş­mişlik düzeyi yetersiz, hizmet ve sanayi sektörüne ağırlık veren ülkelerin gelişmişlik düzeyi yüksektir.

Sanayileşmiş ülkelerde tarımda çalışan insan sayısı azdır. Ancak tarımdan elde edilen verim oldukça yüksektir. Sanayileşmiş ülkelerde tarım alanında modern yöntemler uygulandığı gi­bi teknik araç ve gereçlerden yararlanarak daha çok gelir ve verim elde edilir.

Ülkelerin ekonomik alanda öne çıkmala­rında;

• İklim özellikleri
• Toprak özellikleri
• Doğal kaynaklar
• Devlet politikası
• Yetişmiş insan gücü
• Girişimcilik arayışı etkili olur.

Tüm bu etkinliklerin yanında yaşadık­ları ülkenin kalkınması için insanların;

v  Dürüst,

v  Çalışkan,

v   Vatanı ve milletini seven,

v  Sorumluluk duygusu gelişmiş olmaları gerekmektedir.

Sınırları belirli bir alan içinde yaşayan in­san sayısına nüfus denir. Bu alan Dünyanın ta­mamı olabileceği gibi kıta, ülke, bölge, il, ilçe, köy veya daha dar bir alan da olabilmektedir.

İnsanların eseri olan ya da doğal çevre­den elde edilen, işletildiğinde gelir getiren zengin­likler ekonomik kaynak olarak adlandırılır. Ekono­mik kaynakların işleniş şekillen, mal ve hizmet et­kinlikleri ile bu etkinliklerden doğan ilişkilerin bü­tününe de ekonomik faaliyetler denir.

Nüfus ve ekonomik faaliyetler yeryüzüne eşit ve dengeli bir şekilde dağılmamıştır. Bunun nedeni yeryüzündeki her alanın aynı özellikleri taşımamasıdır.

Dünya üzerinde nüfusun ve ekonomik fa­aliyetlerin dağılışının düzensiz olmasında çeşitli faktörler etkilidir. Bunlar;

Fiziki Faktörler

1. Yeryüzü şekilleri

2.İklim özellikleri

3.Bitki örtüsü

4. Toprak verimliliği

5. Su kaynakları

6. Kara ve denizlerin dağılışı

7- Coğrafi konum

8.  Yer altı kaynakları

9.  Bakı

Beşerî ve Ekonomik Faktörler

1.Ulaşım

2.Sanayileşme

3.Ticaret

4.Tarım

5.Yer altı zenginlikleri

6.Turizm

7 Tarihî faktörler

8.Göçler

• Arazinin engebeli olduğu yerlerde ulaşım, iş olanakları ve tarım alanları kısıtlı olur. Bu ne­denle dağlık ve engebeli alanlar nüfusun seyrek olduğu yerlerdir. Dünya nüfusunun yaklaşık onda dokuzu ova ve düzlüklerde yaşamaktadır. İnsan­lar asırlar boyunca yerleşmek için düz alanları seçmiştir. Örneğin; Alp ve Himalaya dağları gibi yüksek ve engebeli yerlerde nüfus oldukça azdır.

• İklim özellikleri de nüfusun coğrafi dağılı­şı üzerinde etkilidir. Sıcaklık ve yağış koşullarının yeterli olduğu yerlerde nüfuslanma fazla iken ekonomik faaliyetler de çeşitlidir. Buna karşılık sı­caklığın ve yağışın yetersiz veya çok fazla olduğu yerlerde ise nüfus ya çok az ya da hiç yoktur. Ku­tup bölgeleri ve Ekvator çevresi bu duruma ör­nektir. Doğal bitki örtüsü orman olan bu alanlar tarıma ve yerleşmeye elverişli değildir. Bu neden­le bu alanlarda nüfusun az olduğu görülür.
• Verimli toprakların bulunduğu, akarsula­rın, göllerin, tatlı su kaynaklarının olduğu yerlerde de nüfus yoğundur. Örneğin; Nil, Dicle, Fırat, İndus ve Ganj gibi akarsu havzaları tarıma elverişli olduğu için buralarda nüfus yoğundur.
• Ulaşım, sanayi, tarım, ticaret ve enerji kaynaklarının işletilmesi gibi ekonomik faaliyetle­rin yoğun olduğu yerlerde insan gücüne ihtiyaç duyulması nedeniyle buralarda nüfus yoğundur. Örneğin; önemli ticaret yollarının geçtiği Türkiye, tarım alanlarının geniş olduğu Hindistan, sanayi­nin geliştiği Batı Avrupa ve Japonya nüfusun yo­ğun olduğu yerlerdir.

Dünyada Nüfusun Yoğun Olduğu Yerler

• Afrika'da Nil Vadisi,
• Kuzey Amerika'nın doğu kıyıları,
• Güneydoğu Asya kıyıları (Malezya, En­donezya, Hindistan),
• Avrupa ülkeleri (Fransa, İngiltere, Hollan­da, Belçika, Lüksemburg, Almanya, İsviçre, Ma­caristan, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya).

Dünyada nüfusun yoğun olduğu yerlerde iklim şartları elverişli, yeryüzü şekilleri sade, tarım alanları geniş, toprak özellikleri tarıma elverişli, su kaynaklan bol, ulaşım ağı gelişmiştir.

Dünyada Nüfusun Az Olduğu Yerler

• Dağların yüksek kesimleri,
• Kuzey ve güney kutup çevreleri,
• Bataklık alanlar ve engebeli dağlık araziler,
• Ekvatoral bölgedeki Amazon ve Kongo havzaları gibi sık ormanlık alanlar,
• Asya  Kıtası  içlerindeki  ve  dönenceler çevresindeki çöl ve bozkır alanlarıdır.

Dünyada nüfusun ve ekonomik faaliyet­lerin az olduğu yerler doğal faktörler açısından insan yaşamı için uygun koşullar taşımayan yer­lerdir.

Nüfus Yoğunluğu Fazla Olan Ülkelerden Bazıları

Bangladeş,Güney Kore,Hollanda,Belçika,Japonya,  Hindistan,El Salvador,Sri Lanka,İngiltere,Almanya

Nüfus Yoğunluğu Az Olan Bazı Ülkeler

Moğolistan,Nabibya,Avusturya,Moritanya,Libya,Kanada,Kazakistan,OrtaAfrika,Bolivya,Rusya,

TÜRKİYE'DE NÜFUS DAĞILIŞI

• Türkiye'de kıyı kesimleri, iklimin elverişli olmasından dolayı tarımsal etkinlikler için uygun koşullar oluşturur. Bu nedenle kıyı kesimlerinde nüfus yoğunluğu fazladır.
• Kışları çok soğuk geçen yüksek ve engebeli alanlar ile kuraklığın yaygın olduğu kesim­lerde nüfus yoğunluğu azdır.