İlk Türk Beylikleri

GERMİYANOĞULLARI (1299-1429)

Kütahya merkez olmak üzere I. Yakup Bey tarafından kurulan Türk beyliğidir. Önceleri Türk oymaklarından birinin adı olan Germiyan sonradan aile adı olarak bu beyliği temsil etmiştir. Anadolu'ya ilk geldiklerinden Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubat tarafından Bizans sınırlarına yerleştirilen bu boy, beyliğin sınırlarını I. Yakup Bey zamanında Ege kıyılarına kadar genişleterek Bizans'ı vergiye bağlamıştır. I. Yakup Beyin ölümünden sonra Germiyanlılara bağlı uc beylikleri olan Saruhan ve Aydınoğulları, bağımsızlıklarını kazandılar. Germiyanoğullarıından Süleyman Şah, Karamanoğlu tehlikesine karşı Osmanlılarla anlaşmak istedi. Bu amaçla I. Murad'ın oğlu Yıldırım Bayezid'e kızını verdi. Çeyiz olarak da Kütahya, Simav ve Tavşanlı'yı Osmanlılara bıraktı (1381). Ancak Sultan Murad'ın I. Kosava Savaşı'ında (1389) şehit düşmesi üzerine Germiyanoğulları beylerinden II. Yakup, çeyiz olarak verilen yerleri geri aldı.II. Yakup, erkek çoçuğu olmadığı için ölümünden sonra ülkesinin Osmanlılara katılmasını vasiyet etti.II. Yakup Beyin ölümünden sonra Gemiyonoğulları Beyliği, II. Murat zamanında Osmanlı Devleti'ne katıldı (1429).

CANİK BEYLİĞİ

Canik Orta Karadeniz'in kıyı bölgelerine Türkiye Selçukluları zamanında verilen addır. Bu kıyı bölgeleri Fatsa, Ünye, Terme, Çarşamba, Samsun ve Sinop şehirlerinden oluşmaktaydı. Sinop, önçe Pervaneoğullarının, sonra da Candaroğullarının egemenliğine girince Canik'te Türkmenler tarafından küçük beylikler kuruldu ( Taşanoğlu, Cüneytoğlu, Kubatoğlu). Bu beyliklerin bir kısmı, Yıldırım Bayezid zamanında Osmanlı egemenliğine girdi, ancak Ankara Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin yenilmesi üzerine Osmanlı egemenliğinden çıktılar. Canik bölgesi II. Murat döneminde Osmanlı topraklarına katılarak bu beyliklere son verildi (1428).

EŞREFOĞULLARI (1284-1326)

Seyfeddin Süleyman Bey tarafından merkezi Beyşehir olmak üzere kurulmuştur. Süleyman Bey Türkiye Selçukluların uc Beyi idi. Eşrefoğulları, ülkelerini kuzeye doğru genişleterek Seydişeir, ılgın, Akşehir ve Bolvadin taraflarına hakim oldular. Süleyman Beyin ölümünden sonra yerine oğlu Mehmed Bey geçti. Mehmed Bey beyliği İlhanlılara balı olarak yaşattı. Onun ölümünden onra II.Süleyman Bey, başa geçti. Moğol  Valisi Timutaş, Beyşehir'iele geirerek Eşrefoğullarının son Beyi olan II.Süleyman Beyi öldürttü. Onun ölümüyle Eşrefoğulları Beyliği sona erdi (1326).

MENTEŞEOĞULLARI (1261-1464)

Menteşe Bey tarafından Muğla ve çevresinde kurulan bir Türk Beyliğidir. Beyliği kuran Menteşe Bey, deniz yoluyla Antalya yöresinden gelerek Muğla bölgesini Bizanslılardan aldı (1261). Menteşe Bey, Aydın ve Sultanhisar (Güzelhisar)'ı alarak beyliğin sınırlarını genişletti. Güçlü bir donanma kurarak Milas, Çine, Köyceğiz ve Rodos Adası'nın bir kısmını fethetti. Meteşe Beyden sonra yerine oğlu Mesut Bey geçti. Mesut Bey, Ege Denizi'ndeki adalardan bazılarını ele geçirdi. Fakat daha sonra Rodos şövalyeleriyle yaptığı savaşlarda başarısız oldu. Menteşeoğulları, Karamanoğulları ile birleşip Osmanlılara karşı ittifak yapınca Yıldırım Bayezid bu beyliğe son verdi (1391). Ankara Savaşı'ndan sonra Timur'un yardımıyla yeniden kurulan Menteşeoğulları Beyliği'ne Sultan II. Murat tarafından 1424'te son verdi.

HAMİDOĞULLARI (1300-1423)

Merkezi Eğirdir  olmak üzere göller Bölgesi'nde kurulmuş bir Türk beylğidir. Türiye Selçullular'nda uc Beyi olan Hamid Beyin Torunu Dündar Bey tarafından kurulmuştur. Dünda Bey Gölhisar, Korkuteli ve Antaya'yı ele geçirerek ülkesinin sınırlarını genişletti. İlhanlı Valisi Timurtaş Anadolu'ya gelerek Dündar Beyi öldürdü. Dündar Beyin oğullaı beyliği yeniden canlandırdılar. Antalyanın Yıldırım Bayezid tarafından alınmasıyla (1390) Beyliğin bu kolu sona erdi . Hüseyin Beyin 1391 yılında ölmünden sonra Osmanlılar, beyliğin bu kolu da son verdi. Ankara savaşı'ndan sonra Korkuteli  taraflarında yeniden kurulan bu beyliği Osmanlı Padişahı II. Murad son verdi.

Top