Paralel ve Meridyenler

*DÜNYANIN ŞEKLİ

Dünya’nın kutuplardan basık Ekvatordan şişkin kendine özgü şekline GEOİD denir.

 

*PARALELER

 

Ekvatora paralel olarak uzanan ve dünyayı çepeçevre

dolanan dairelere paralel denir.

Özellikleri:

♦      90 Tane Güney yarımkürede 90 tane de Kuzey yarımkürede olmak üzere toplam 180 tanedir.

♦      Kuzey yanmküredeki 90 tane paralel dairesine kuzey paralelleri, Güney yanmküredeki 90 tane paralele Güney paralelleri denir.

♦      En uzun paralel dairesi EKVATOR’dur.

♦      Paralellerin uzunlukları Ekvator’dan kutuplara doğru azahr. 90° Kuzey ve 90° Güney paraleli nokta şeklindedir.Paralellerin uzunluklannın azalmasına bağlı olarak Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe Dünyanın çizgisel hızı azalır.

♦      Paraleller arasındaki uzaklık dünyanın her yerinde eşit olup 111 kilometredir.

Aynı paralel dairesi üzerinde;

1- Güneş ışınlarının geliş açısı

2- Gölge boyu 

3- Dünyanın kendi etrafındaki dönüş hızı 

4- Yerçekimi kuvveti 

5- Gece ve gündüz süresi eşittir. 


 


Enlemin etkileri:

*İklimi etkiler. Güneş ışınlarının geliş açısına bağlı olarak Ekvator ve çevresinde sıcak iklimler görülür. Kutuplara gidildikçe soğuk iklimler görülür.

*Bitki örtüsünü etkiler. iklime bağlı olarak bitki örtüsü değişir.

*Deniz Suyu tuzluluğu değişir. Buharlaşmaya bağlı olarak Ekvatora yakın denizlerin tuzluluğu fazla, kutuplara doğru gidildikçe tuzluluk azalır.

*Yağış ve akarsuların rejimi değişir.

 

{goster}Konunun devamını okumak İçin Üye Girişi Yapın yada Kayıt Olun !{/goster}
{gizle} *MERİDYENLER

Bir kutuptan diğer kutuba ulaşan ve ekvator ile paralelleri dik kesen yarım çemberlere meridyen denir

Özellikleri:

♦      Başlangıç meridyeni, İngiltere’de Londra yakınlarındaki Greenwich kasabasındaki aynı adla anılan gözlem evinden geçen meridyen yayı olarak kabul edilir.

♦      Greenwich’in dogusunda 180, batısında da 180 olmak üzere toplam 360 tane batı meridyen yayı vardır. Doğusundakilere Doğu meridyenleri, batısındakilere meridyenleri denir.

♦      Meridyenlerin boyları  birbirine eşittir.

♦      Meridyenlerin aralarındaki mesafe Ekvatordan kutuplara doğru azalır. Meridyenler kutuplarda birleşir.

♦      Meridyenlerin dereceleri başlangıç meridyeninden doğuya ve batıya doğru gittikçe artar.

♦      Meridyenlerin birbirinden en uzak oldukları yer Ekvator üzeridir. Burada iki paralel arası 111 km’dir.

♦      İki meridyen arasında 4 dakikalık yerel saat farkı vardır.

♦      Aynı meridyen üzerindeki bütün noktalarda yerel saat aynıdır

 

Yerel Saat Hesaplamaları

**İki boylam arası 4 dakikadır

Yerel Saat hesaplamalarında aşağıdakilere dikkat ediniz!

  1. 1. Önce verilen yerler arasındaki boylam farkını bulunuz. Boylamların her ikisi de doğuda veya her ikisi de batıda ise verilen boylamların farkını alın ve 4 ile çarpın. 
  2. 2. Verilen boylamların birisi doğu boylamı birisi batı boylamı ise her ikisini toplayıp 4 ile çarpın. 
  3. 3. Doğudaki yerlerde batıya göre güneş daha önce doğduğu için   yerel saat daha ileridir. 

Örnek Soru: 30° doğu boylamı üzerinde yer alan Bilecik ile 33° doğu boylamı üzerinde yer alan Ankara arasında kaç dakikalık bir yerel saat farkı vardır?

 

Çözüm: öncelikle verilen şehirlerin arasındaki boylam sayısını buluruz. Verilen boylamların ikisi de doğu boylamı olduğu için;

 

33-30=3 boylam fark vardır.

Sonra aradaki dakika farkını buluruz.

iki boylam arası 4 dakika olduğundan;

3x4= 12 dakika.

Bilecik ile Ankara arasında 12 dakikahk bir zaman farkı

vardır.

 

 {/gizle}