Yenilenebilir ve Yenilenemez Enerji Kaynakları

Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Kulanmakla bitmeyen enerji kaynaklarıdır. Güneş,rüzgar,su ve jeotermal enerji yenilenebilir enerji kaynaklarıdır.Bunların dışında  gel-git ve dalga enerjisindende faydalanılabilinir

Rüzgar Enerjisi: Rüzgar enerjisi; doğal, yenilenebilir, temiz ve sonsuz bir güçtür.Özellikle son yıllarda rüzgarın gücünden yararlanmak için çeşitli projeler yapılmıştır.Ülkemizin Üç tarafının denizlerle çevrili olmasından dolayı hem karada hem denizde büyük rüzgar potansiyeline sahiptir. Türkiye'nin en iyi rüzgar alan yerleri kıyı şeritleri, yüksek yerler  ve dağların tepesinde ya da açık alanlarda  bulunmaktadır. Türkiye'nin en çok rüzgar alan yerleri Ege kıyıları ve Marmara Denizi çevresidir.

Jeotermal Enerji: Jeotermal enerji yerkürenin iç ısısıdır. Bu ısı merkezdeki sıcak bölgeden yeryüzüne doğru yayılır.Yeraltında magmada artan sıcaklık ile yeraltı  sularından ve buhardan yararlanılarak jeotermal enerji elde edilir. Jeotermal enerjiden elektrik üretimi ise  jeotermal buharın gücü ile üretilebilir. Jeotermal enerjiden elektrik üretiminin dışında, binaların ve seraların ısıtılmasında da yaralanılır. Jeotermal enerji kullanımı çevreye ve atmosfere hiçbir  zarar vermez.

 

Su (Hidroelektrik) Enerjisi: Hidroelektrik santrallari akan suyun gücünü elektriğe dönüştürürler.  Büyük bir nehirde akan su büyük miktarda enerji taşımaktadır.Ya da su çok yüksek bir noktadan düşürüldüğünde de yine yüksek miktarda enerji elde edilir. Hidroelekrik enerjisi üretmek için akarsuyun önü kesilir ve bir baraj gölü oluşturulur. Böylece suyun yüksekliği artırılarak potansiyel enerjiyi artırması sağlanır. Sonra kanal yada borular içine alınan su, türbinlere doğru akar, elektrik üretimi için pervane gibi kolları olan türbinlerin dönmesini sağlar. Türbinler jeneratörlere bağlıdır ve mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürürler.

 

Güneş Enerjisi: Güneş enerjisi, güneşin çekirdeğinde hidrojen gazının helyuma dönüşmesi ile açığa çıkan ışıma enerjisidir.

 

Bu enerjinin dünyaya gelen küçük bir bölümü dahi, insanlığın mevcut enerji tüketiminden kat kat fazladır. Güneş pilleri ışık enerjisini soğurarak elektrik enerjisine dönüştürür. Güneş’in Dünya'ya gönderdiği bir günlük enerji, tüm insanlığın bir gün boyunca ihtiyaç duyacağı enerjinin neredeyse on bin katıdır.

 

Yenilenemez Enerji Kaynakları

     

Kullanıldığı zaman biten enerji kaynaklarıdır. Oluşumları binlerce yılda tamamlanan fosil yakıtlar ve radyoaktif maddeler yenilenemezler.

 

Kömür : Yeraltından  çıkarılan fosil kaynaklı yakıttır. Genellikle hayvan fosillerinden oluşur. Bir çok çeşidi vardır. Mesela taş kömürü, demir-çelik fabrikalarında kullanılır. Isı derecesi yüksektir. Antrasit, ısı değeri en yüksek olan kömürdür, ülkemizde az bulunur. Ayrıca ülkemizde en çok bulunan kömür linyittir.

Taşkömürü : Türkiye’de Zonguldak, Amasra, Ereğli arasındaki sahada çıkarılır.
Demir - çelik sanayiinde enerji kaynağı olarak tüketildiğinden, Karabük ve Ereğli demir - çelik fabrikaları buraya kurulmuştur.

Linyit : Türkiye genelde üçüncü jeolojik devirde oluştuğundan linyit en zengin enerji kaynaklarımızdan biridir. Bütün bölgelerde linyit rezervi bulunmaktadır. Taşkömürüne göre kalorisi daha azdır. Ancak yaygın olduğundan enerji ihtiyacımızın en önemli kısmını karşılamaktadır.Linyit yatakları Afşin, Elbistan (K. Maraş), Tavşanlı, Seyitömer (Kütahya), Soma (Manisa), Yatağan (Muğla), Saray (Tekirdağ), Aşkale (Erzurum), Aydın, Amasya ve Yozgat çevresinde bulunmaktadır.



Afşin-Elbistan termik santrali (Kahramanmaraş) Linyit kömüründen elektrik üretir

 

Linyitten elektrik enerjisi elde eden termik santrallerimiz, Soma, Tunçbilek, Seyitömer, Afşin - Elbistan, Yatağan ve Orhaneli termik santralleridir.

Petrol : Yüzmilyonlarca yıldan bu yana denizlerde yaşayan ya da suların denizlere sürüklediği bitki kalıntılarının anaeorabik bir ortamda, uygun şartlar altında (sıcaklık, basınç ve mikroorganizmaların etkisiyle), toprağın üstünde başkalaşmasıyla oluşur. Değeri çok yüksektir, çünkü oldukça az bulunan bir yakıttır.

Doğalgaz : Petrol gibi doğalgaz da çok eski tarihlerden beri bilinmekle ve kullanılmakla beraber; bugünkü konumuna gelişi, 1816 yılında ABD’nin Baltimore kentinin sokak lambalarının doğalgaz aracılığıyla aydınlatılmasıyla başlar.

Dünya enerji tüketiminin %22’ si doğalgaza dayanmaktadır. İşyerleri ve evler ısınma amacıyla çok yoğun miktarda doğalgaz kullanırlar. Isınma, toplam doğalgaz kullanımında %75 gibi bir orana sahiptir. Bunun yanı sıra elektrik üretiminde de doğalgaz kullanılmaktadır. Fakat %10–15 gibi düşük oranlarda kalmaktadır.


Ovaakça (Bursa) termik santrali doğalgazdan elektrik üretmektedir.

 

Nükleer Enerji: Uranyum, plütonyum gibi radyoaktif elementlerin çekirdeklerindeki proton ve nötronları tutan enerjinin ortaya çıkarılması esasına dayanır. Dünyadaki elektriğin yaklaşık %20 si nükleer santrallerde üretilir. Nükleer santraller Dünyanı pek çok yerinde bulunmasının yanında atmosferin kirlenmesine sebep olur. Nükleer enerji santrallerinde elektrik ucuzdur fakat santralin maliyeti oldukça pahalıdır. Ülkemizde yakın zamanda iki tane nükleer santral kurularak hizmete girecektir.

Almanya'da bulunan Kernenergie Nükleer Santrali